Wat is buitenspel bij voetbal? Alles wat je moet weten
Voetbal is een dynamische sport, maar één regel zorgt nog vaak voor verwarring bij zowel nieuwe als doorgewinterde fans: de buitenspelregel. Of je nu naar een Eredivisiewedstrijd kijkt, het WK bekijkt of gewoon zelf op het veld staat – buitenspel blijft een veelbesproken onderwerp.
In dit artikel leggen we op een duidelijke en toegankelijke manier uit wat buitenspel in voetbal, waarom het bestaat, hoe het wordt toegepast en welke uitzonderingen er zijn. We geven ook praktische voorbeelden en beantwoorden veelgestelde vragen.

Wat is de Buitenspelregel?
De buitenspelregel werd voor het eerst geïntroduceerd in de vroege geschiedenis van het voetbal en heeft sindsdien verschillende aanpassingen ondergaan. De regel is ontworpen om ervoor te zorgen dat aanvallers niet simpelweg voor het doel staan te wachten op een pass, wat het spel zou vertragen en oneerlijk zou maken.
De officiële definitie van buitenspel
Volgens de regels van de FIFA:
“Een speler bevindt zich in een buitenspelpositie als hij dichter bij de doellijn van de tegenstander is dan de bal en de voorlaatste verdediger, tenzij hij zich op zijn eigen helft van het veld bevindt.”
De speler actief betrokken is bij het spel, bijvoorbeeld door de bal te spelen of een tegenstander te hinderen.
Het is belangrijk te benadrukken dat een speler pas buitenspel staat op het moment dat de bal wordt gespeeld, niet wanneer de speler in de buitenspelpositie is.
Waarom Bestaat de Buitenspelregel?
De buitenspelregel is ontworpen om een eerlijk spel te waarborgen en te voorkomen dat spelers het spel manipuleren door simpelweg dicht bij het doel van de tegenstander te staan. Dit zou leiden tot een saai en oneerlijk spel, waar verdedigers geen kans hebben om effectief te spelen.
Daarnaast zorgt de buitenspelregel voor een dynamischere en strategischere benadering van het spel, omdat spelers continu moeten nadenken over hun positie en timing om effectief samen te werken en kansen te creëren.
De Grondslagen van Buitenspel
Aspect | Beschrijving |
Buitenspelpositie | De speler moet zich dichter bij het doel van de tegenstander bevinden dan de op één na laatste verdediger. |
Actieve Betrokkenheid | Een speler moet actief deelnemen aan het spel om in overtreding te zijn. |
Uitzonderingen | Doeltrap, hoekschop en inworp zijn geen buitenspel situaties. |
Wanneer Is een Speler Niet Buitenspel?
Er zijn een aantal uitzonderingen op de buitenspelregel die belangrijk zijn om te begrijpen:
1. Wanneer de speler zich op zijn eigen helft bevindt.
Een speler kan zich altijd op zijn eigen helft bevinden zonder zich zorgen te maken over buitenspel, ongeacht hoeveel verdedigers daar zijn.
2. Bij een doeltrap, inworp of hoekschop.
Een speler is niet buitenspel bij het ontvangen van de bal uit een doeltrap, inworp of hoekschop. Dit betekent dat deze situaties de buitenspelregel niet beïnvloeden.
3. Als de speler de bal zelf speelt.
Als een speler de bal zelf speelt zonder dat deze naar hem of haar wordt gepast, kan hij of zij niet buitenspel staan, zelfs als hij of zij dicht bij het doel staat.
Veelvoorkomende Misverstanden over Buitenspel
Misverstand | Feit |
Buitenspel is alleen een overtreding als de speler de bal speelt. | Ook als de speler de bal niet speelt, kan hij buitenspel staan als hij een tegenstander hindert. |
Buitenspel is een strafschop. | Buitenspel resulteert in een vrije trap, geen strafschop. |
Een speler is altijd buitenspel als hij voor de verdediger staat. | Een speler is alleen buitenspel als hij zich dichter bij het doel bevindt dan de op één na laatste verdediger. |
Het Buitenspelproces in Actie
Stap | Beschrijving |
Stap 1: Bal wordt gespeeld. | Een speler speelt de bal naar een teamgenoot. |
Stap 2: Positie van de ontvanger. | De ontvanger moet zich achter de op één na laatste verdediger bevinden. |
Stap 3: Buitenspel beslissing. | De scheidsrechter beoordeelt of de speler actief betrokken is bij het spel. |
Hoe Herkent de Scheidsrechter Buitenspel?
De scheidsrechter en assistent-scheidsrechters spelen een cruciale rol in het handhaven van de buitenspelregel. Ze gebruiken hun ogen om de positie van de spelers in real-time te beoordelen, wat vaak een uitdagende taak is, vooral in snel bewegende wedstrijden.

Technologische Hulpmiddelen
De technologie heeft de taak van het beoordelen van buitenspelposities vereenvoudigd. VAR (Video Assistant Referee) wordt steeds vaker gebruikt in professionele wedstrijden om twijfelachtige buitenspelbeslissingen te controleren. Dit systeem maakt gebruik van videobeelden om ervoor te zorgen dat de juiste beslissing wordt genomen.
Overzicht: Wanneer is er sprake van buitenspel?
Buitenspel ontstaat als:
✅ De speler zich op de helft van de tegenstander bevindt
✅ Hij/zij zich dichter bij de doellijn bevindt dan zowel de bal als de op één na laatste verdediger
✅ De bal wordt naar hem/haar gespeeld door een teamgenoot
✅ De speler invloed uitoefent op het spel (bijvoorbeeld door te scoren of een verdediger te misleiden)
Buitenspelregel uitgelegd in een handige tabel
Situatie | Buitenspel? | Uitleg |
Speler ontvangt bal terwijl achter laatste verdediger | ✅ Ja | Buitenspelpositie én actief in spel |
Speler krijgt bal via verdediger (bewust) | ❌ Nee | Geen buitenspel bij opzettelijk spelen |
Speler staat buitenspel maar raakt de bal niet | ❌ Nee | Passieve buitenspelpositie |
Speler staat op eigen helft | ❌ Nee | Buitenspel geldt alleen op helft tegenstander |
Corner of inworp | ❌ Nee | Geen buitenspel mogelijk |
Veelgestelde Vragen (FAQ)
Conclusie
De buitenspelregel is essentieel voor het behouden van eerlijkheid en strategie in het voetbal. Het voorkomt dat aanvallers zich ongepast voor het doel positioneren en draagt bij aan een dynamisch en spannend spel. Door de basisprincipes, uitzonderingen en de rol van technologie zoals VAR te begrijpen, kunnen spelers, coaches en fans het spel beter waarderen. Het juiste begrip van buitenspel maakt elke wedstrijd nog interessanter!